Je kent het gevoel vast wel. Je bladert door je agenda totdat... WAT?! Nog maar 2 weken tot de examenperiode alweer begint?! Of je maakt je zorgen want blijkbaar zijn je klasgenoten al een week aan het herhalen?! Of je ouders zeggen zo nu en dan eens langs hun neus weg “Zou jij je niet al wat voorbereiden voor je examens?”. Als deze situaties herkenbaar zijn voor jou, dan heb jij vast en zeker wel wat aan deze 10 tips. Eerste hulp bij uitstelgedrag!
- Begin bij het begin
Het probleem is meestal dat je door al die achterstand de bomen door het bos niet meer ziet. Waar moet ik in hemelsnaam mee beginnen?! Begin gewoon bij het begin: Druk je examenrooster af. Zo heb je alvast een beter beeld over de vakken die samen ingepland zijn, welk vak je als eerste hebt, welke vakken na een weekend staan,... Dit brengt al een beetje overzicht en rust. En... je hebt een start gemaakt!
- Niet één pot nat
Voor veel uitstellers lijkt ‘de examenperiode’ een grote, onmogelijke brok studeerwerk. Alle je vakken zijn één pot nat en alles lijkt even moeilijk en even véél. Als je vastzit in je ‘uitsteldenken’ is het moeilijker om te relativeren. Maar heb je voor alle vakken wel evenveel tijd nodig om voor te bereiden? Zijn er misschien ook vakken die je beter ziet zitten? Maak voor jezelf een lijstje met al je vakken en tel eens hoeveel het er zijn. Heb je bijvoorbeeld tien vakken? Maak dan een lijstje van 1 tot tien en probeer bij elk cijfer een vak te plaatsen. Bij 1 schrijf je het vak wat je nog het meeste moet voorbereiden. Bij tien het vak waarover je al een goed gevoel hebt. Hou hierbij ook rekening met je examenrooster. Dit lijstje kan je helpen om onderscheid aan te brengen tussen je vakken en prioriteiten te stellen. Maar het is ook een handig hulpmiddel bij het maken van een planning!
- Zorg voor overzicht
Wil jij je hoofd nog extra rust geven? Probeer voor elk vak een overzicht te maken van alles wat je moet kennen. Dus welke hoofdstukken, oefeningen, slides, toetsen en overhoringen die je wil nakijken,... Als je al die puntjes voor je ziet, kan de moed je wel behoorlijk in de schoenen zakken. Een oplossing kan zijn om alles wat je al WEL gedaan hebt ook te noteren of de doorstrepen als kleine beloning. Wist je trouwens dat het maken van een vakoverzicht ook heel wat voordelen heeft? Als je een overzicht maakt ben je eigenlijk al een beetje aan het studeren. Je neemt kort de tijd om je een algemeen beeld te vormen van elk vak en daardoor ben je oriënterend aan het leren. Je merkt sneller verbanden op en je beslist voor jezelf al hoe je het vak wilt aanpakken. Een ander voordeel is dat je op tijd kan zien of je nog iets moet kopiëren of vragen. Heb je al een overzicht gekregen van je leerkracht? Overloop dit dan grondig.
- Stel deadlines en maak een planning
Voor veel uitstellers voelt het maken van een planning aan als tijdverlies. Maar niets is minder waar! Een goede examenplanning kan echt dat kleine verschil maken dat je nodig zal hebben. Een planning brengt rust in je hoofd. Je hebt er goed over nagedacht hoe je alles op de best mogelijke manier voor elkaar kan krijgen. Je spreekt deadlines af met jezelf en zo vermijd je het risico om te lang bij éénzelfde vak te blijven hangen. Als je studeermomenten noteert op je planning wordt je goede voornemen ook ‘echter’ en zal je minder snel uitstellen. Een afspraak op papier werkt beter dan een afspraak in je hoofd.
- Houd het realistisch
Heb je volgende week een spreekopdracht of een grote toets? Ga jij twee keer per week naar de voeltbaltraining? Hou hier dan rekening mee in je planning. Als jij in het toppunt van optimisme bent, zal jij waarschijnlijk tegen jezelf zeggen dat je die week zeker wél zal studeren of dat lange hoofdstuk toch nog gaat afmaken na je training. Kies er liever voor om deze momenten alvast vrij te houden in je planning, zodat je achteraf niet onverwacht in tijdsnood komt te staan. Wat hierbij extra handig is, is dat het gerust kan dat je die dag toch onverwacht wat extra kan studeren. Dan heb je dus extra tijd voor een vak dat niet zo vlot verloopt dan gepland.
- Pas op voor overcompenseren
Schuldgevoel over je uitstelgedrag kan ervoor zorgen dat je vol goede voornemens extra veel gaat inplannen. Eigenlijk ben je jezelf dan dubbel aan het saboteren. Door de grote brok zal je nog minder zin hebben om aan je planning te beginnen en daar bovenop geef je jezelf ook nog eens meer schuldgevoel door iets te plannen dat je toch niet kan waarmaken. Plan je planning dus niet overvol! Reserveer wel een aantal ‘reservemomenten’. Dit zijn momenten dat je jezelf voorneemt om NIET te studeren, tenzij je een bepaald onderdeel nog niet af hebt gekregen.
- Begin met iets leuks
Als je begint met het saaiste vak uit je hele schoolcarière, zal het echt niet zo vanzelfsprekend zijn om met volle moed te beginnen. Kies daarom een interessant vak of een vak waar je je zekerder over voelt en waarvan je weet dat het studeren een stuk vlotter zal verlopen.
- Neem kleine stapjes
Natuurlijk kan je niet van jezelf verwachten dat je die hele berg papier in één dag gaat verzetten. Stel dagelijks kleine doelen voor jezelf. Als je je doelen te groot stelt loop je het risico om jezelf teleur te stellen en al snel moedeloos te worden over het studeren. Neem jezelf dus niet voor om vandaag ‘wiskunde’ te studeren, maar zeg tegen jezelf ‘Vandaag leer ik tot en met hoofdstuk 2’. Moet je een groot verslag maken? Deel deze taak dan op in kleinere deeltaken en stel jezelf bijvoorbeeld als doel ‘Vandaag ga ik de inleiding schrijven’. Wedden dat je er veel sneller aan zal beginnen? Door in kleine stapjes te werken zal je zien dat die grote berg steeds kleiner wordt. Deze techniek kan je ook bij je planning gebruiken door op voorhand elke dag een aantal hoofdstukken in te plannen.
- Overwin je tegenzin
Merk op hoe je gedachten je – vroeg of laat, maar eerder vroeg – aansporen om tussendoor even iets anders te gaan doen. Zo van ‘Even facebook checken’. Of: ‘Eerst nog even een game spelen, dan kom ik wel weer op gang’. Merk je deze gedachten op? Goed zo, dat is de eerste stap! Let er op maar doe er niets mee. Blijf je concentreren op het vak dat voor je neus ligt. Welke neiging je ook hebt om iets anders te gaan doen, doe het niet. Je zal zien dat die drang sterker en sterker wordt ... maar ook weer vanzelf wegebt. Het is als een golf die aanzwelt, hoger en hoger, en uiteindelijk breekt. Laat iedere golf komen en gaan, terwijl je rustig doorwerkt. Spreek jezelf intussen ook bemoedigend toe zoals ‘Ik ben goed bezig’ en ‘Als ik nu doorwerk kan ik straks nog even tv kijken’. Probeer helpend te denken en let op wat je al WEL gedaan hebt in plaats van wat je nog moet doen. Op deze manier zal je je stress en paniek beter onder controle kunnen houden.
- Start vandaag nog!
Ook al is het maar met het afdrukken van je examenrooster. Vergeet niet: dat uitstelgedrag van ‘Ik doe het morgen wel’ heeft ervoor gezorgd dat je nu in deze situatie zit. Begin eraan. Het maakt niet uit wat je doet. Al is het maar één minuut, je maakt een begin. Dat is het enige wat telt. Het is eventjes tanden bijten, maar na de examens komt zonneschijn (vakantie!). YOU CAN DO IT!