Als volwassenen hebben we de grootste kracht in handen. Je kind een compliment geven is namelijk het meest effectieve middel om het gedrag van je kind te beïnvloeden. In principe weten we allemaal hoe we kinderen een complimentje kunnen geven. Maar complimenteren is in de praktijk vaak niet zo simpel als het lijkt. Een compliment moet weloverwogen worden ingezet, anders kan het zijn doel missen, ineffectief worden of negatief gedrag juist in de hand werken. In het ergste geval kan je kind er zelfs door geïrriteerd raken of het vervelend vinden. In deze blog ontdek je enkele do’s en don’ts om je kind een succesvol compliment te geven.
Waarom is een compliment zo belangrijk?
Dat het belangrijk is om je kind af en toe een compliment te geven, heb je vast al vaak gehoord. En dit is waarom:
- Je kind heeft bevestiging nodig dat hij het goed doet of dat hij ‘goed is zoals hij is’. Complimenten kunnen het zelfvertrouwen van je kind vergroten.
- Door van iemand een compliment te krijgen, leert je kind zichzelf beter kennen. Hij krijgt immers feedback over iets waar hij misschien zelf niet bij stilstaat. Complimenten geven je kind dus zelfinzicht.
- Je kind leert beter wat er van hem verwacht wordt en zal het gewenste gedrag vaker vertonen, als hij merkt dat anderen dat fijn vinden. Complimenten zorgt dus voor meer motivatie bij je kind.
Natuurlijk zijn er ook enkele valkuilen die ervoor kunnen zorgen dat je kind juist meer onzeker wordt of juist helemaal niet gemotiveerd is om dat positieve gedrag te laten zien. Hoe komt dat?
Wanneer een compliment niet werkt
DON’Ts
- Je compliment is erg algemeen: Zoals ‘Goed gedaan’ of ‘Knap’. Een veelgemaakte fout. Je geeft wel een compliment maar verduidelijkt niet waarom je het compliment geeft. De kans is dus groot dat je kind hier weinig uit leert.
- Je compliment is overdreven: Bijvoorbeeld “Dit is echt het allermooiste knutselwerkje dat ik ooit heb gezien!".
- Je zegt in je compliment alleen wat je fijn vindt dat je kind NIET doet: Bijvoorbeeld "Fijn dat je geen ruzie hebt gemaakt bij oma”. De kans bestaat dat je kind niet beseft wat hij nu precies zo goed gedaan heeft, wat het moeilijker maakt het volgende keer opnieuw zo te doen.
- Je compliment geeft een beoordeling: Zoals “Wat een mooie tekening!” of “Waw jij bent als eerste klaar!”. Je kind krijgt het gevoel dat hij het de volgende keer weer zo goed moet doen, en dat kan faalangst in de hand werken ('Dat lukt mij niet nog een keer).
- Je compliment benoemt het eindresultaat: Bijvoorbeeld “8 op tien, top!”. Je leert jouw kind dat goede resultaten belangrijk zijn. Hoe hij tot dat resultaat gekomen is maakt niet uit.
- Je compliment gaat over stabiele kenmerken van je kind: Zoals "Jij bent een echt natuurtalent!” of “Jij hebt een echte rekenknobbel!”. Je leert je kind dat talent aangeboren is. Jezelf bewijzen is dus belangrijk: je bent leuk, omdat je ergens goed in bent.
- Je vergelijkt je kind met andere kinderen: Bijvoorbeeld “Super dat je boven het klasgemiddelde hebt gescoord voor wiskunde”. Je leert jouw kind dat het belangrijk is om bij de betere helft van de groep te horen. Je kind kan onzeker worden bij de overgang naar een groep met kinderen die even goed of beter presteren dan hij bv. de A-ploeg, plusklas,...
Wanneer je een compliment niet weloverwogen inzet, zorgt het vaak voor averrechtste reacties bij kinderen. Zo kan het bijvoorbeeld dat je kind het compliment gaat ontkennen: “Nee, het is niet mooi, het is mislukt”. Je kind kan ook last krijgen van faalangst omdat hij denkt dat hij het volgende keer weer zo goed moet doen. Het kan ook gebeuren dat je kind niet doorheeft wat je nu precies van hem verwacht en volgende keer weer (een ander) ongewenst gedrag stelt. En als het zelfvertrouwen en de motivatie van je kind vooral gebaseerd is op zijn prestatie, bestaat de kans dat je kind sneller afhaakt als iets niet lukt.
Wanneer een compliment je kind laat openbloeien
Met deze zeven tips geef je een compliment waarmee het zelfvertrouwen, het zelfinzicht en de motivatie van je kind groter wordt zodat je kind echt kan openbloeien!
DO’s
- Je compliment specifiek en persoonlijk: Bijvoorbeeld “Wat handig bedacht om die oefening zo op te lossen.”
- Je compliment is realistisch: “Ik zie dat je hard gewerkt hebt om je knutselwerkje zo mooi mogelijk te maken en daar sta ik echt van te kijken!”
- Je zegt in je compliment wat je fijn vindt dat je kind WEL doet: Zoals “Fijn dat je bij oma met je zusje hebt overlegd welke film jullie wilden bekijken.”
- Je compliment geeft een beschrijving: Bijvoorbeeld “Ik zie dat je wolken en bloemen hebt getekend en een vlag. Hoe heb je dat bedacht?”
- Je compliment benoemt het proces: Benadruk het doorzettingsvermogen, de aanpak en de inzet van je kind. “Je hebt hard gewerkt en steeds doorgezet toen je geen zin had om te oefenen.”.
- Je compliment gaat over de ontwikkeling van je kind: “Goed dat je zo hebt oplet en actief hebt meewerkt tijdens de les wiskunde. Je bent weer vooruit gegaan!”
- Je vergelijkt je kind met zijn eigen vorige prestaties: Zorg dat je kind zich niet vergelijkt met anderen, maar zich richt op het verbeteren van zichzelf en het behalen van zijn eigen doelen. Bijvoorbeeld “Kijk eens, vorige keer had je een 75% op wiskunde en nu 82%! Zie je hoe je vooruit bent gegaan door extra hard te oefenen?”
Je weet nu waar je allemaal op moet letten om je kind succesvol te complimenteren. Het wordt vast even oefenen, maar laat je vooral niet afschrikken! Complimenteren kan je leren en hoe vaardiger je wordt, hoe leuker en hoe vaker je compliment een schot in de roos is!
Succes!